(ON)ZICHTBAAR
Hij stapt uit de auto en ik zie aan zijn houding dat het niet heel goed met hem gaat. Zijn schouders hangen naar beneden, zijn hoofd licht gebogen en zijn ogen naar beneden gericht. Zonder oogcontact beginnen we met onze wandeling door het park.
….
Hij is 15 jaar en zou graag meer plezier beleven aan zijn leven. “Het leven is lijden met zo nu en dan een ‘uitzonderingsdag’, een dag waarop het wat beter gaat.” Tijdens de wandeling komt het gesprek op gang en wordt het contact beter, nog wel onzeker en afstandelijk maar er is zo nu en dan een moment van écht contact. Hij vertelt over zijn leven en het gebrek aan waardering en liefde. Hij voelt zich niet gezien en kruipt met de dag verder in zijn schulp. Op school zijn de cijfers prima maar er is geen plezier en alles is zwaar.
“Je voelt je dus niet gezien?” vraag ik hem. “Nee, totaal niet!” “Dat is verdrietig denk ik?” “Ja, best wel”. “Wie zien jou allemaal niet?” “Mijn ouders, broers, leerkrachten, vrienden.” “Dat zijn er best veel.” “Klopt.” “Zijn er nog meer mensen die jou niet zien?” “Eigenlijk ziet niemand mij echt.” “Ah…..niemand ziet jou ècht?” “Ja, dat zei ik toch?!” Dan vraag ik hem: “Wil je hier misschien iets aan doen? Wil je hiermee aan de slag?” “Graag”, antwoordt hij.
We gaan tegenover elkaar zitten in het gras in de kleermakerszit. We maken in stilte intens oogcontact. “Zie je mij?” vraag ik. “Ja.” “Ik zie jou ook. Ik zie je hoofd, je ogen, je lijf je armen, je benen. Hoe komt het toch dat ik jou zo goed kan zien en anderen niet?” Het blijft stil….. en dan: “Ik ben bang dat ze mij niet wíllen zien.” Ik vraag: “En wat doe je dan?” “Ik maak m’n echte ik onzichtbaar… Ik verstop me achter een masker en hoop dat mensen mij dan wel leuk vinden”.
Ik zeg: “Ga eens staan en loop eens naar de struik daar achter jou. Ik blijf zitten waar ik zit en jij gaat achter de struik zitten.” Zo gezegd zo gedaan. Ik vervolg met iets meer volume: “We zitten nog steeds tegenover elkaar maar er is toch iets wezenlijks anders, merk jij dat ook?’’ “Ja.” “Wat merk je?” Hij zegt: “Ik zie je niet meer.” “En wat nog meer?” “Er is bijna geen contact.” “En wat nog meer?” vraag ik door. “Ik voel me alleen, ik zie bladeren en verder niets, ik hoor je bijna niet.” “Dat is grappig”, zeg ik. “Wat?” “Ik zie jou ook niet maar voor de rest zie ik alles. Ik hoor de vogels en ruik de lente en voel het gras en proef de warme lucht die ik inadem.”
Het wordt stil achter de struik. Zo’n vijf minuten lang wordt er niets gezegd totdat hij de vraag stelt: “Mag ik wat doen?” “Natuurlijk mag jij wat doen, ga je gang en doe wat nodig is om te doen.” Voorzichtig gaat hij staan, zijn hoofd boven de struik omhoog. Met mijn volle aandacht kijk ik met een vriendelijk gezicht in de betraande rode ogen. “Je lijkt verdrietig zeg ik.” “Nee, ik ben blij”. “Maar vanwaar al die tranen?” vraag ik. “Ik heb door wat ik altijd doe.” “Wat bedoel je?”
Hij loopt naar met toe en gaat weer net zo zitten als toen we de oefening begonnen. Hij kijkt me aan en ik strek mijn armen naar voren en leg mijn handen open. Hij legt zijn handen in de mijne en ik hou ze vriendelijk doch stevig vast. “De mensen zien mij niet omdat ik mij verstop” zegt hij dan. “Als ik mij durf te laten zien en mij open stel dan kunnen mensen mij ook écht zien.”
“Weet je?” Ik pak zijn handen steviger vast. “Je hebt ooit ergens meegekregen dat het beter is om je te verstoppen. Toen was dit de beste optie en heeft het je gered, maar het kan zomaar zo zijn dat er nu wat anders nodig is, zodat mensen jou ook echt kúnnen zien. Jij mag er zijn, je bent hartstikke welkom in deze wereld en wat zal iedereen genieten van jouw zichtbaarheid. Zichtbaar worden is nieuw en neem maar van mij aan dat dat verdomde spannend kan zijn.”
…
Langzaamaan lopen we terug naar de auto, weinig woorden worden er nu nog gesproken. Bij het afscheid zegt hij: “Dankjewel.” “Dat is lief van je maar bedank vooral jezelf maar voor deze mooie ochtend! Ik zie je. Tot gauw man!”
Jan.